Εκτίμηση Περιβαλλοντικού Κινδύνου

(Κωδικός Μαθήματος: -)

Εξάμηνο:  B Διδακτικές Μονάδες: 3 ECTS: – Τύπος: Κατ’ Επιλογήν Υποχρεωτικό (ΚΕΥ)
Επίπεδο Σπουδών:  Μεταπτυχιακό  Κατεύθυνση: – Διδάσκων: Ματσίνος Ιωάννης

Το μάθημα αποτελεί μια εισαγωγή στην οικολογική εκτίμηση επικινδυνότητας και στις βασικές εφαρμογές της . Οι βασικοί στόχοι του μαθήματος είναι:

  • Η κατανόηση και χρήση των βασικών εννοιών της οικολογικής εκτίμησης της επικινδυνότητας και του πλαισίου στο οποίο αναπτύσσεται
  • Η σύνδεση της με τις βασικές εφαρμογές της ανάλυσης ρίσκου σε ευρύτερο πλαίσιο
  • Η κατανόηση της συνολικής διαδικασίας μέσα από την παρουσίαση ολοκληρωμένων παραδειγμάτων
  • Η δημιουργία από τους φοιτητές πλατφόρμας λήψης απόφασης για την διαχείριση του ρίσκου
    Για την άρτια χρήση των θεωρητικών εργαλείων δίνονται παραδείγματα με την χρήση του λογισμικού Ramas Ecolab
 Περιγραφή Ύλης ανά Εβδομάδα: Διαλέξεις με το ακόλουθο περιεχόμενο και σειρά:

  • Ορισμός της οικολογικής εκτίμησης επικινδυνότητας. Στόχοι. Κύρια σημεία και παραδείγματα.
  • Ιστορικά παραδείγματα. Περιγραφή του θεσμικού πλαισίου σε εθνικό, κοινοτικό και διεθνές επίπεδο.
  • Η ανάγκη για οικοσυστημική προσέγγιση.  Επισκόπηση του πιθανοθεωρητικού πλαισίου.
  • Επισκόπηση αρχών μοντελοποίησης. Επισκόπηση πληθυσμιακών μοντέλων.  Βασικές έννοιες στατιστικών μοντέλων.
  • Κινητική τοξικών και μοντέλα δόσης-αντίδρασης. Τρόποι επίδρασης τοξικών στους οργανισμούς.
  • Μεθοδολογία εκτίμησης συγκέντρωσης τοξικών.
  • Αντιμετώπιση της αβεβαιότητας και της διακύμανσης.  Μεθοδολογικό πλαίσιο για το διαχωρισμό των παραπάνω εννοιών και παραδείγματα από οικολογικά συστήματα.  Ανάπτυξη μεθοδολογίας για χωρική ανάλυση.
  • Επιπτώσεις τοξικών σε τροφικά δίκτυα, μηχανιστικά μοντέλα εκτίμησης επικινδυνότητας.
  • Γενικευμένες στατιστικές μέθοδοι εκτίμησης κινδύνου. Εισαγωγή στους πίνακες προβολής. Μοντέλα Probit-Logit δόσης- αντίδρασης.
  • Μοντέλα ατομοστραφή (individual-oriented), τεχνικές παραμετροποίησης και επαλήθευσης.  Διαδικασία σύνδεσης πειραματικής με θεωρητική προσέγγιση.
  • Επιδημιολογία και εκτίμηση επικινδυνότητας, βασικές αρχές.
  • Διαχείριση Επικινδυνότητας, παραδείγματα δασικών οικοσυστημάτων.
  • Εφαρμογές Οικολογικής Εκτίμησης Επικινδυνότητας στη διατήρηση απειλουμένων ειδών (μοντέλα RAMAS Ecolab και RAMAS GIS).
  • Οι σύγχρονες πρακτικές της επικοινωνίας του κινδύνου (risk communication).
 Διαλέξεις (ώρες / εβδομάδα):  3
Ασκήσεις ‐Εργαστήρια (ώρες / εβδομάδα):  1
Άλλες δραστηριότητες:  –
Αξιολόγηση – Βαθμολόγηση:

Το μάθημα αποτελεί μια πρώτη επαφή του φοιτητή με την έννοια του περιβαλλοντικού κινδύνου και εστιάζεται σε οικολογικά συστήματα μέσω της οικολογικής εκτίμησης επικινδυνότητας.  Το πεδίο στο διεθνή χώρο είναι νέο και εξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς.  Οι φοιτητές καλούνται μετά από ένα κύκλο παρουσιάσεων (θεωρία και εργαστήριο με την χρήση υπολογιστικών πακέτων) να εργασθούν σε κριτική ερευνητικών άρθρων που τους ανατίθενται τις πρώτες 2 εβδομάδες του μαθήματος.
Η απόδοσή τους εκτιμάται μέσω:
Των γραπτών εργασιών (ασκήσεις λογισμικού με σχολιασμό αποτελεσμάτων) που καταθέτουν (4 κατά την διάρκεια του μαθήματος)
Της τελικής εργασίας (15λεπτη παρουσίαση και γραπτή αναφορά 10 σελίδων σχετικά με την κριτική του ερευνητικού άρθρου)
Σημειώσεις Διδάσκοντος: Δίδονται σημειώσεις του διδάσκοντος και δημοσιεύσεις (σε pdf) για κριτική και ανάλυση. Επίσης 10 παρουσιάσεις σε μορφή  Power Point προσβάσιμες στο φάκελο του μαθήματος.
Κύρια Προτεινόμενα Συγγράμματα:

Μόδης Θεόδωρος, 1996, “Προβλέψεις”, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, σελίδες 340.
Βιβλιογραφία:
  • Glenn W. Suter, II, (1993), “Ecological Risk Assessment” Lewis Publishers, Michigan, ISBN 0873718755
  • Robert A. Pastorok, “Ecological Modeling in Risk Assessment: Chemical Effects on Populations, Ecosystems, and Landscapes”, ΙSBN 1566705746.
  • Vlasta Molak, “Fundamentals of Risk Analysis and Risk Management”, ISBN 1566701309.
  • Edward J. Calabrese, “Performing Ecological Risk Assessments”
  • G. Swarzman and S. Kaluzny, (1987), “Ecological Simulation Primer”, MacMillan, New York, ISBN 0873717031
  • W. Ruckleshaus, “Risk, Science And Democracy”, Issues in Scince and Technology.
  • JK Hammitt, (1997), “Science, Data, and Risk” in M.Chertow and D. Esty (eds.) “Thinking Ecologically: Building the Next Generation of Environmental Policy”, New Haven, Yale University Press
Διαδικτυακές Πηγές: http://www.esd.ornl.gov/programs/ecorisk/ecorisk.html
Βασική πηγή για έρευνα στην Environmental Sciences Division (Oak Ridge National Laboratory που μαζί με την EPA θεμελίωσαν το Ecological Risk Assessment (1970).