‘Αυτοί που ασχολήθηκαν με τις επιστήμες ήταν είτε εμπειριστές είτε δογματικοί. Οι πρώτοι μοιάζουν με τα μερμήγκια, απλώς συλλέγουν και χρησιμοποιούν. Οι δεύτεροι μοιάζουν με τις αράχνες, που φτιάχνουν τον ιστό τους από το υλικό που ήδη έχουν. Αλλά η μέλισσα ακολουθεί μια μέση οδό: μαζεύει το υλικό που της χρειάζεται από τα λουλούδια του αγρού αλλά το μεταμορφώνει και το επενδύει με μια δική της δύναμη’.
Αυτό έγραφε το 1620 ο πατέρας της σύγχρονης επιστημονικής μεθόδου, ο Sir Francis Bacon. Και στο ρόλο της μέλισσας φανταζόταν ένα νέο είδους μελετητή της φύσης, όχι τον εμπειριστή και τον θεολόγο του παρελθόντος, αλλά τον ‘φυσικό φιλόσοφο’- αυτόν που αργότερα αποκλήθηκε Επιστήμονας (scientist, από το science, από το Λατινικό scientia, γνώση).
H επιστημονική γνώση- όπως και το μέλι- παρότι είναι χρήσιμα στον κάτοχό τους, ωφελούν περισσότερους όταν μοιράζονται. Και ενώ είναι πολύ εύκολο να απολαύσουμε το μέλι, χωρίς να κοπιάσουμε ιδιαίτερα ή να κινδυνεύσουμε από τα τσιμπήματα των αγανακτισμένων μελισσών, δεν ισχύει το ίδιο για την επιστήμη. Ειδικές ορολογίες, εξειδικευμένα περιοδικά στα οποία πρέπει να είσαι συνδρομητής, εκατοντάδες χιλιάδες άρθρα που δημοσιεύονται κάθε χρόνο -όλα σε ξένες γλώσσες– αλλά και η ψεύδο-«επιστήμη» των διαφόρων ιντερνετικών sites, καθιστούν αρκετά δύσκολο για τον μέσο πολίτη να «γευτεί» την επιστημονική γνώση, με έναν εύκολο και κατανοητό τρόπο από μια φερέγγυα πηγή.
Και έτσι γεννήθηκε η ιδέα για το «Επιστήμη για το Περιβάλλον». Ένα περιοδικό που θα παρουσιάζει στο Ελληνόγλωσσο κοινό σύγχρονες, επιστημονικές μελέτες οι οποίες διαπραγματεύονται τη σχέση της κοινωνίας μας με το φυσικό μας περιβάλλον. Το οποίο θα είναι γραμμένο με ένα τρόπο απλό – ώστε να «μην χρειάζεσαι διδακτορικό για να το διαβάσεις!», όπως τονίζει και ο υπότιτλός του. Και αυτό θα μπορέσει να γίνει χάρη στο χρόνο και τη δουλειά των νέων επιστημόνων μας, των μεταπτυχιακών φοιτητών του Τμήματος Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Και η ιδέα έγινε πράξη, όπως μπορείτε να διαβάσετε!
Σε αυτό το τεύχος (Καλοκαίρι 2022)
«Φυσικές» λύσεις για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής: Πώς οι «λύσεις-βασισμένες-στη φύση» (nature based solutions) μπορούν να μας βοηθήσουν στην αντιμετώπιση & προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή;.
Αναζητώντας το βέλτιστο διατροφικό πρότυπο: Υπάρχει ένα διατροφικό πρότυπο που να προστατεύει την υγεία μας, το περιβάλλον, τις τοπικές κοινότητες αλλά και… την τσέπη μας;
«Βρώσιμα» σχολεία: Εκπαιδεύοντας τους μαθητές στην αξία και τη χρησιμότητα της βιοποικιλότητας σε συνδυασμό με την υγιεινή διατροφή
Αναδασώνοντας τον πλανήτη Γη: Μια έρευνα για το πως μπορούμε να αυξήσουμε την δεντροκάλυψη του πλανήτη μας για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή- και πως η τελευταία μπορεί να υπονομεύσει αυτή μας την προσπάθεια!
Παλαιότερα Τεύχη
Στρατηγικές αναδάσωσης στην εποχή της κλιματικής αλλαγής: Μια έρευνα για το πως οι αναδασώσεις θα είναι πιο αποδοτικές και επιτυχημένες σε συνθήκες κλιματικής αλλαγής.
Γιατί οι πολίτες δεν επιθυμούν την φορολόγηση εκπομπών άνθρακα; Αναλύοντας δεδομένα από 23 ευρωπαϊκές χώρες, η έρευνα αναδεικνύει την προσωπική ευθύνη ως την πιο σημαντική προϋπόθεση για την αποδοχή των φόρων για το κλίμα
Διαχείριση των πλαστικών απορριμμάτων υπό τις συνθήκες της πανδημίας του Covid-19: Πώς μπορούμε να προστατευτούμε από τον COVID-19 χωρίς να αυξήσουμε την ρύπανση από πλαστικά
Πώς μπορεί η βιομηχανία μόδας να επιτύχει περιβαλλοντικά βιώσιμες καινοτομίες: Μια έρευνα από την Βραζιλία δείχνει ότι η μόδα μπορεί να βοηθήσει στην προστασία του περιβάλλοντος
Παράγοντες διαχωρισμού των αστικών απορριμμάτων: Μια μελέτη από την Ιταλία αναλύει τα γεωγραφικά και κοινωνικο-οικονομικά χαρακτηριστικά που επηρεάζουν τη χωριστή συλλογή απορριμμάτων.
Ευρωπαϊκές πολιτικές για την όξυνση των ωκεανών: Η ανάλυση των πολιτικών των Ευρωπαϊκών κρατών για την αντιμετώπιση της όξυνσης των ωκεανών αναδεικνύει μια έλλειψη συντονισμού και αποφασιστικότητα;
Πώς περιορίζουμε τη χρήσης πλαστικής σακούλας: Μια παγκόσμια αξιολόγηση των μέτρων για τον περιορισμό της χρήσης πλαστικής σακούλας
Πότε επενδύουν οι εταιρίες σε αντιρρυπαντικές τεχνολογίες: Το υπερβολικό περιβαλλοντικό ενδιαφέρον των κυβερνήσεωνς μπορεί να αποτρέψει τις εταιρίες να επενδύσουν σε αντιρρυπαντικές τεχνολογίες
Η Κυκλική Οικονομία στον Κατασκευαστικό Τομέα: Τρεις μελέτες-περίπτωσης (κατασκευή, ανακαίνιση, & κατεδάφιση) από την Ολλανδία εξετάζουν πώς μπορεί να προωθηθεί η Κυκλική Οικονομία στον τομέα των κατασκευών.
Δέντρα και αέρια ρύπανση στις πόλεις: Το i-Tree Eco είναι ένα εργαλείο που αξιολογεί (και υπολογίζει) την επίδραση στην αστική αέρια ρύπανση από τις διαφορετικές εναλλακτικές πράσινων υποδομών, διευκολύνοντας έτσι το έργο των σχεδιαστών να επιλέξουν τη βέλτιστη πρόταση.
Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας & Βιοποικιλότητα: Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) δεν έχουν μόνο οφέλη για το φυσικό περιβάλλον. Η παρούσα έρευνα εξετάζει τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις στην βιοποικιλότητα από μια γενικευμένη προώθηση διαφορετικών μορφών ΑΠΕ, υπενθυμίζοντάς μας ότι καμιά μορφή ανάπτυξης δεν είναι περιβαλλοντικά ουδέτερη.
- Από απόβλητο τρόφιμο σε προϊόν αξίας: Τα απόβλητα της αλυσίδας τροφίμων μπορούν να μετατραπούν σε προϊόντα υψηλής αξίας μέσω της «βιοδιύλησης» (biorefinary).
- Ευρωπαϊκή Ένωση και Προστασία των πτηνών: Η αξιολόγηση των (περιβαλλοντικών) πολιτικών προφανώς κρίνεται από τα αποτελέσματά τους. Σε ποιο βαθμό έχουν επιτύχει το στόχο τους η Οδηγία για τα Πουλιά (79/409/ΕΚ) και η Οδηγία των Οικοτόπων (92/43/EK);
- Διαχείριση και Ανακύκλωση των Κατασκευαστικών Αποβλήτων στην Ταϊβάν: Τα κατασκευαστικά απόβλητα αυξάνονται όσο η οικονομία μας αναπτύσσεται. Μια μελέτη από την Ταιβάν αναδεικνύει πώς η συγκεκριμένη χώρα προσπαθεί να διαχειριστεί και να ανακυκλώσει τα 2 εκατομμύρια τόνους των συγκεκριμένων αποβλήτων που παράγει κατ’ έτος.
- Ποιοι παράγοντες προωθούν τη ‘Βιομηχανική Συμβίωση’: Τρία «μαθήματα» από την Ιταλία για το πώς μπορεί να προωθηθεί η «Βιομηχανική Συμβίωση», η συνεργασία διαφορετικών οργανισμών για μεγαλύτερη περιβαλλοντική καινοτομία αλλά και περισσότερα κέρδη.
- Διαχείριση περιοχών NATURA: Μια μελέτη από την Ισπανία δείχνει πώς η πολυκριτηριακή ανάλυση του GIS βοηθά στην ιεράρχηση των προτεραιοτήτων προστασίας.
- Αλιεία & Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές: Το κατάλληλο πλαίσιο διαχείρισης προστατεύει και τα ιχθυοαποθέματα και το εισόδημα των μικρών αλιέων.
- Εμπορευματικές μεταφορές & Περιβάλλον: Το Smartway είναι ένα εθελοντικό πρόγραμμα διαχείρισης των εμπορομεταφορών που μεγιστοποιεί τόσο το κέρδος όσο και την προστασία του περιβάλλοντος.
- Εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου & παραγωγή τροφής: Μια μελέτη από την Κίνα αναδεικνύει τη σύνδεση των διατροφικών μας επιλογών και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
- Επιδοτήσεις άγριων ειδών & γεωργία: Η Νορβηγία δείχνει πώς οι επιδοτήσεις των γεωργών μπορούν να προστατεύσουν τα αποδημητικά άγρια πτηνά.
- Από καλλιεργούμενη γη σε δάσος: Διαβάστε για τις περιβαλλοντικές, οικονομικές & κοινωνικές συνέπειες της επαναδάσωσης καλλιεργούμενων εκτάσεων στην Κίνα.
- Τροφοληψία για γύπες στην Ισπανία: Η παροχή τροφής σε πτωματοφάγα πτηνά στην Ισπανία βοηθά και το ίδιο το (απειλούμενο) είδος αλλά και στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
- Πολίτες, Επιστήμη & Βιοποικιλότητα: Πώς οι μη-ειδικοί μπορούν να συνεισφέρουν στην επιστημονική μας γνώση γύρω από την βιοποικιλότητα.
- Εκτίμηση Θαλάσσιων Προστατευόμενων Περιοχών: Ένα νέο μεθοδολογικό εργαλείο εκτίμησης των κοινωνικών, οικονομικών & πολιτιστικών επιπτώσεων των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών στις τοπικές κοινωνίες.
- Λιμάνια και Περιβάλλον: Πόσο εφαρμόζονται οι περιβαλλοντικές πολιτικές στο λιμενικό τομέα; Ποιες είναι οι διαχρονικές τάσεις και ο βαθμός ενσωμάτωσής τους; Από τα αποτελέσματα της E.S.P.O. 2013, παρουσιάζουμε δεδομένα για 79 ευρωπαϊκά λιμάνια
- Βιώσιμες πόλεις: Είναι οι μικρότερες σε μέγεθος πόλεις πιο βιώσιμες; Παρουσιάζουμε τα αποτελέσματα από έρευνα σε 24 πόλεις σε όλο τον κόσμο
- Περιβαλλοντικοί μετανάστες: «Θύματα», «απειλή», «ευπροσάρμοστοι» ή υπεύθυνοι για τις τύχες τους; Πώς περιγράφουμε και αντιλαμβανόμαστε αυτούς που εγκαταλείπουν τις εστίες τους εξαιτίας περιβαλλοντικών αλλαγών;
- Αγρο-περιβαλλοντικά προγράμματα: Πότε αποδίδουν τα αγρο-περιβαλλοντικά προγράμματα; Αποτελέσματα πανευρωπαϊκής έρευνας δείχνουν ότι παρά τα θετικά αποτελέσματα η ευρύτερη εφαρμογή τους δεν είναι και τόσο απλή.
